Zaruret ve haramlar

Sual: Zaruret olursa, yabancı kadınla tokalaşmak caiz olur deniyor. Zarureti bahane ederek, haram işlemek caiz olur mu? CEVAP Zaruret ha...

Sual: Zaruret olursa, yabancı kadınla tokalaşmak caiz olur deniyor. Zarureti bahane ederek, haram işlemek caiz olur mu?
CEVAP
Zaruret halinde, haram olan bir işi, zaruret bitene kadar yapmanın caiz olduğu bütün fıkıh kitaplarında yazılıdır. Mecelle'de deniyor ki: Zaruretler, memnu olanı mubah kılar. Yani yasak olan şeylerin, zaruret devam ettiği müddetçe yasaklığı kalkar. (Madde 21) Birkaç örnek verelim:

1- Domuz eti yemek ve içki içmek, haramdır. Zaruret varsa, zaruret bitene kadar mubah olur. Yani ölmemek için domuz yenir ve şarap içilir. Yiyip içmeyip ölen, haram işlemiş olur.

2- Faiz haramdır. Zaruret olunca, zaruret miktarı mubah olur.

3- Kadınların saçlarını açması haramdır. Zaruret varsa, zaruret bitene kadar mubah olur.

Bunlar gibi, zaruret olunca yabancı kadınla tokalaşmak da caizdir. Mesela, İslam ülkelerindeki bir devlet başkanı, başka ülkelerden gelen bayan başbakanlarla tokalaşmazsa fitneye sebep olur. Fitneye sebep olmak ise haramdır.

Emrivaki yapmak
Sual: Emrivaki ile birine bir şey yaptırmak uygun olur mu?
CEVAP
Emrivaki yapmak, bir işi oldubittiye getirmek, karşı tarafı mecbur bırakarak, yapacağı işi onaylatmak demektir. Emrivaki yapılan kişi, o işten razı olmasa bile, kendisini o işi onaylamak zorunda hisseder. Hele âmire yapılırsa, hiç uygun olmaz. Emrivaki olabilecek işlere birkaç örnek:

1- Yolculuk için bilet alıp, (Şu iş için memlekete gitmek zorundayım. Bileti de aldım. Eğer izin verirseniz, memlekete gideceğim) demek. Önceden, durumunu anlatıp izinle gitmelidir.

2- Biriyle evlenmeye kesin karar verip gerekli hazırlıkları da yaptıktan sonra, danışması gereken büyüğüne gidip de, (Falancayla evlenmemiz gerekiyor. Siz de uygun görürseniz muradıma kavuşmak istiyorum) demek. İki tarafın da durumunu bildirip, önceden izin istemelidir.

3- El öptürmeyen birisinin, zorla elini öpmek.

4- İnternet üzerinde online olduğunu gördüğümüz ve meşgul olduğunu bildiğimiz bir büyüğümüze selam verip hal hatır sormak da emrivakiye girer. Onun zamanını çalmış oluruz. Bir şey sormamız gerekiyorsa, âcil değilse maille sormalı, müsait olunca zaten cevap verir.

5- Bir kitabı yazıp âmirine bastırayım mı demek, bir internet sitesi hazırlayıp yayınlayayım mı demek. Bunun yerine, şu konuları içeren bir kitap veya site hazırlamak uygun olur mu diye sormak gerekir. İzin almadan kitabı veya siteyi hazırladıktan sonra sormak, emrivakiye girer.