Alışveriş hakkında çeşitli bilgiler

Terzide artan kumaş Sual:  Bir terzide, müşteriden büyük küçük kumaş artıkları kalıyor. Bunları terzinin kullanması caiz olur mu? CEVAP Eve...

Terzide artan kumaş
Sual: Bir terzide, müşteriden büyük küçük kumaş artıkları kalıyor. Bunları terzinin kullanması caiz olur mu?CEVAPEvet, caizdir. Böyle şeyler âdete bağlıdır. Kumaş olarak işe yaramıyorsa kullanabilir. İşe yarıyorsa müşteriye verilir.
Reklâm kâğıtlarını basmak
Sual: Matbaamızda, içki ve kumar aletleri gibi, haram olan şeylerin reklâm kâğıtlarını basmak haram mıdır?CEVAPHaram değilse de, haramın reklâmını yapmamaya, dolaylı da olsa, haram işlere sebep olmamaya çalışmalıdır..
Sual: Karate ve tekvando gibi sporlardan para kazanmak caiz midir?CEVAPNamaza mani olmazsa, avret yeri de açık olmazsa, caizdir.
Sual: Buğdayın kilosu 1 lira olsa, 3–5 ay sonra belki 2 lira olur. Şimdi bize para gerekiyor. Durumumuzu bilen bazı kişiler, 1 liradan üç ay sonra vereceğiniz buğdayı satın alırız diyorlar. Satmamız caiz olur mu?CEVAP
Buğdayın vasfını, miktarını, vaktini ve yerini söyleyerek, selem vermek ve alıcı da kabul etmekle, selem usulü satış caiz olur. Mesela (1000 kilo makarnalık buğdayı 1 Ekim'de, Meram'daki evimde bana teslim etmek üzere, 1000 liraya sana selem verdim) denir. Satıcı da (kabul ettim) demekle, selem vaki olur. Yani peşin parayla, veresiye buğday satılmış olur. (S. Ebediyye)
Sual: Biri peşin, birkaç taksitle mal satıyoruz. Müşteri kullanmadan malı getiriyor. Biz de, (Peşin verdiğini almazsan, malı geri alırız) diyoruz. Bu para bize helal midir?CEVAPHayır, helal olmaz. Malı az da olsa kullanmış olarak getirseydi, helal olurdu. Müşteri anlaşmayı tek taraflı olarak bozamaz. Yani satılan malı geri almayabilirsiniz; fakat geri almak ihsan olur, iyi olur.
Televizyon satmak
Sual: Televizyon satmak caiz midir?CEVAP
Günah olan işlerde kullanılması kesin olmadığı için, mubah şeyler seyretme ihtimali de olacağı için caizdir.
Düşük fiyat
Sual: Bir malı, herhangi bir sebeple, alış fiyatından daha düşük bir fiyatla zararına satmakta mahzur var mıdır?CEVAPBir ihtiyaç varsa, çok ucuza da satmakta mahzur olmaz. Mesela, müşteri çekmek için, fakire yardım için veya bu mal zamanla bozulacaksa ucuza satılabilir.
Altın satışı
Sual: 5 kilo altını, 4 kilo altın ve 50 liraya veresiye satmak caiz midir?CEVAPCaiz değildir.
İnşaat şirketi
Sual: İnşaat şirketi olarak, plaj sitesi, içki fabrikası, turistik otel gibi yerler yapmak uygun mudur?CEVAP
Günaha sebep olmayacak, fabrika, iş yeri, okul, ev gibi yerlerin inşaatı tercih edilmelidir.
Minimum alış veriş
Sual: Kaç kuruştan aşağı alış veriş caiz olmuyor?CEVAPBir felsin değerinden aşağı alış verişler caiz olmaz.
Bir felsin itibarî kıymeti, şimdi bir altın liranın kıymetinin, on beşte biri kadar, kuruş olmaktadır. (S. Ebediyye)
Bu ölçü bilinirse her zaman kendimiz hesaplarız. Mesela, Cumhuriyet, Hamit gibi bir altın liranın, en ucuzunun kıymeti 300 lira olsa, bunun on beşte biri kadar kuruş, 20 kuruş olur. Buna göre 20 kuruştan aşağı olan bir malın satılması caiz olmaz. Hamit liranın değeri 285 lira olsa, on beşte biri kadar kuruş, 19 kuruş eder. O zaman, 19 kuruştan daha ucuza alıp satmak caiz olmaz.
Mesela, bir çiklet 10 kuruşsa, iki tane çiklet verilip 20 kuruş alınırsa mesele kalmaz. Yahut 10 kuruşluk başka mal da verilir veya alınırsa, mahzuru olmaz.
Faydalı sanatlar
Sual: Hangi sanat daha kıymetlidir?CEVAPDinimizde her sanat kıymetliyse de, insanlara faydası çok olan sanatlar daha çok övülmüştür. Manifaturacılık ve ayakkabıcılık gibi…
Avcılık da mubah bir sanatsa da, keyif için yapılması yasaklanmıştır. İhtiyaç veya geçim için yapılabilirse de, başka bir sanatı tercih etmelidir. Çünkü can yakmak makbul değildir.
Malın vasfının değişmesi
Sual: Fasit alış verişle satın alınan kıyma, köfte yapılınca, bunun yenmesi caiz olur mu?CEVAP
Satın alınmasında günah işlenmişse de, malın vasfı değiştiğinden, köfteyi yemek günah olmaz. Bunun gibi, bir kimse, bir tavuk çalıp, etiyle yemek yapsa, çalması haramsa da, malın sıfatı değişince de mülkü olur. Böyle bir yemeği pişirdikten sonra, tazmin etmek [bedelini sahibine vermek] şartıyla, yenmesi, satması veya hediye etmesi, alanın da yemesi, caiz olur.