Haksız rekabet

Sual: Bir Yahudi, çömlekçi bir müslümanın karşısına bir çömlekçi dükkânı açar. Müslüman çömlekçiden ucuz etiket yapıştırır. Müslümanlar Yahu...

Sual: Bir Yahudi, çömlekçi bir müslümanın karşısına bir çömlekçi dükkânı açar. Müslüman çömlekçiden ucuz etiket yapıştırır. Müslümanlar Yahudi’den almaya başlayınca Müslüman da daha aşağı indirir; fakat Yahudi, alış fiyatından da aşağı fiyatla yani zararına satar. Müslüman Yahudi’yle başa çıkamayınca dükkânı kapatmak zorunda kalır. Meydan Yahudi’ye kalınca tekrar fiyatları yükseltip zararını kapatır. Bizim de bu taktiği uygulayarak rakiplerimizi alaşağı etmemiz haksız rekabete girer mi?
CEVAP
Evet, haksız rekabete girer. Aşağıdaki menkıbedeki durum, buna benziyorsa da, haksız rekabet değildir; çünkü maddi kâr düşünülmüyor:


Medine’de bir Yahudi’nin ağzı kapalı bir su kuyusu vardı. Suyu gayet tatlıydı. Suyunu satardı. Resulullah, (Rume kuyusunu kim satın alır, Müslümanlara sebil olarak verirse Cenneti kazanmış olur) buyurdu. Hazret-i Osman, kuyunun yarısını aldı. Nöbet yoluyla bir gün Hazret-i Osman’ın olacak, bir gün Yahudi’nin olacaktı. Hazret-i Osman nöbetini sebil olarak dağıttı. Yahudi ücretle satardı. Müslümanlar da hazret-i Osman’ın nöbeti gelince, iki günlük su alırlardı. Yahudi’nin nöbetinde uğramazlardı. Yahudi’nin pazarı kesada uğrayınca, diğer yarısını da satmak istedi. Önceki yarısını Yahudi’den 12 bin dirheme almıştı. Bunu da 8 bin dirheme aldı. Tamamını sebil etti. (Menakıb-i çihar yar-i güzin)


Hatim sevabı
Sual: Mukabeleyi dinlemekle hatim sevabı olur mu?
CEVAP
Dinlemekle hatim olmaz. Dinleme sevabına kavuşulur. Hatim okuyanı Mushaf’tan gözle takip etmek daha uygundur, gözler de ibadet etmiş olur. Hatim okunurken başka iş yapmayıp sadece dinlemelidir. Radyodan, TV’den veya internetten dinlerken, sevab olması için kendisinin okuması şarttır. Cihazdan dinlemekle sevab olmaz. Baştan sonuna kadar kendisi de, okursa hatim sevabı alır.


Şafii’de niyeti unutmak
Sual: Bir Şafii, gece yatarken ertesi gün için oruç tutmaya niyet etmeyi unutsa, sahura da kalkamasa, güneş doğunca uyansa, niyet edip oruç tutsa sahih olur mu?
CEVAP
Şafii’de niyet imsak vaktine kadardır. Unutunca, Hanefi mezhebine uyarak niyet edip orucunu tutar. Böyle oruç tutmaya mani bir özür olunca, kurtaran hangi mezhep varsa o mezhep taklit edilerek, oruç kurtarılır.